ورم صورت یک علامت رایج با طیف وسیعی از علل احتمالی از جمله آسیب، واکنش های آلرژیک و عفونت است. به ندرت، ورم صورت می تواند نشانه آنافیلاکسی باشد، که یک اورژانس پزشکی است که نیاز به درمان فوری دارد.
در این مقاله علت ورم صورت و نحوه درمان آن را مورد بررسی قرار می دهیم. همچنین زمان مراجعه به پزشک و نکات پیشگیری از ورم بدن ارائه شده است.
علت ورم صورت چیست ؟
دلایل زیادی برای تورم صورت ارائه شده است که شامل:
۱- اکتینومیکوز یا عفونت باکتریایی
اکتینومیکوزیس یک عفونت باکتریایی نادر و بسیار شدید است که باعث تورم و آبسه در بافت‌های نرم بدن می‌شود. این وضعیت معمولاً دهان، بینی، گلو، معده و روده فرد را تحت تأثیر قرار می دهد.
سایر علائم اکتینومیکوز عبارتند از:
- درد قفسه سینه
- سرفه کردن
- تب
- توده های روی صورت
- زخم های پوستی
- کاهش وزن
پزشکان معمولا دوز بالایی از آنتی بیوتیک پنی سیلین را برای درمان افراد مبتلا به اکتینومیکوز تجویز می کنند. برای کسانی که به پنی سیلین حساسیت دارند سایر آنتی بیوتیک ها در دسترس است. ممکن است درمان عفونت چندین ماه طول بکشد اما مسری نیست.
۲- ورم ملتحمه آلرژیک یا التهاب چشم در تورم صورت
ورم ملتحمه آلرژیک نوعی التهاب چشم است که زمانی رخ می دهد که فرد واکنش آلرژیک را تجربه کند. محرک های ورم ملتحمه آلرژیک آلرژن نامیده می شوند و می توانند شامل موارد زیر باشند:
- گرد و خاک
- هاگ های کپک
- شوره حیوانات خانگی
- گرده
این وضعیت باعث قرمزی، خارش، آبریزش و سوزش چشم می شود. پوست اطراف چشم به خصوص در هنگام بیدار شدن از خواب ممکن است متورم یا پف کرده به نظر برسد.
افراد می توانند با دوری از آلرژن از ورم ملتحمه آلرژیک پیشگیری کنند. برای درمان آن، می‌توان از کمپرس سرد روی نواحی التهابی استفاده شود یا از داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها و قطره‌های ضد التهاب یا استروئیدی چشم استفاده کنند. ضروری است که چشم ها را مالش ندهید زیرا این کار می تواند علائم را بدتر کند.
۳- آنافیلاکسی یا واکنش آلرژیک شدید
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید به یک آلرژن است که یک مورد اورژانسی است و می تواند کشنده باشد. علائم آن معمولاً بلافاصله پس از قرار گرفتن در معرض آلرژن ظاهر می شوند و می تواند به سرعت بدتر شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات تنفسی
- اسهال
- تورم صورت
- کهیر که قرمز، خارش دار و ناهموار است.
- خارش
- از دست دادن هوشیاری
- تهوع و استفراغ
- ضربان قلب سریع
- افت ناگهانی فشار خون
اگر فردی علائم آنافیلاکسی را نشان داد باید با اورژانس تماس بگیرید. اگر فرد تزریق کننده خودکار یا اپی نفرین (EpiPen) داشته باشد و نمی تواند خودش آن را تزریق کند، می توانید طبق دستورالعمل های روی بسته بندی از آن استفاده کنید.
افرادی که برای اولین بار آنافیلاکسی را تجربه می کنند در معرض خطر واکنش های بعدی قرار دارند. آنها نباید در معرض آلرژن قرار بگیرند و باید همیشه اپی نفرین یا تزریق کننده خودکار به همراه داشته باشند.
۴-آنژیوادم و تورم صورت
آنژیوادم تورمی است که در اعماق پوست ایجاد می شود و در نتیجه واکنش آلرژیک به غذا، دارو یا مواد حساسیت زا دیگری مانند نیش یا حشره ایجاد می شود. همراه با تورم صورت، سایر علائم آنژیوادم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کهیر
- خارش
- دانه و جوش
- گرفتگی معده
آنژیوادم خفیف همیشه نیاز به درمان ندارد، اگرچه افراد باید همچنان از آلرژن آن دوری کنند. کسانی که علائم متوسط تا شدید دارند ممکن است به اپی نفرین، آنتی هیستامین ها و سایر داروها نیاز داشته باشند.
درمان های خانگی برای کاهش ناراحتی شامل استفاده از کمپرس سرد و پوشیدن لباس های گشاد است.
۵- ورم صورت بعد از عمل بینی
آسیب به صورت می تواند باعث شکستگی استخوان بینی شود. تروما همچنین می تواند باعث تورم صورت و سایر علائم مانند:
- یک بینی کج
- کبودی
- خونریزی بینی
- درد
بینی شکسته همیشه نیاز به درمان پزشکی ندارند، اما اگر صورت فرد آسیب ببیند ، حتما باید به پزشک مراجعه کند. درمان شکستگی بینی معمولاً شامل مسکن ، آتل‌بندی و کمپرس سرد است. برخی از افراد ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
۶- سلولیت و تاثیر آن در تورم صورت
سلولیت یک عفونت باکتریایی پوست است که باعث قرمزی ، تورم و گرمای پوست می شود. سلولیت عفونی دردناک است و بدون درمان زندگی فرد را در معرض خطر قرار می دهد.
علائم عفونت شدید عبارتند از:
- تب
- لرز
- رگه های قرمز از ضایعات پوستی
پزشکان معمولا آنتی بیوتیک های خوراکی را برای درمان سلولیت تجویز می کنند که فرد باید حداقل به مدت ۵ روز آن را مصرف کند. استراحت و مصرف داروهای مسکن می تواند به کاهش ناراحتی کمک کند.
۷- سندرم کوشینگ
سندرم کوشینگ اختلالی است که بدن بیش از حد هورمون کورتیزول تولید می کند. افراد مبتلا به سندرم کوشینگ معمولا دارای صورت پف کرده و گرد هستند. همچنین ممکن است پوست به راحتی کبود شود و موهای زائد یا ضخیم داشته باشد.
مصرف دوزهای بالای گلوکوکورتیکوئیدها یکی از علل شایع سندرم کوشینگ است.
برخی از تومورها باعث می شود که بدن بیش از حد کورتیزول تولید کند. با این حال، به ندرت اتفاق می افتد که این بیماری درون زا باشد، به این معنی که ناشی از یک مشکل در بدن باشد.
بر اساس گزارش موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی، شکل درون زا این بیماری ۴۰ تا ۷۰ نفر از هر میلیون نفر را تحت تاثیر قرار می دهد.
درمان بستگی به علت زمینه ای دارد. گزینه ها شامل داروهای کاهش دهنده کورتیزول، جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی است.
۸- حساسیت به دارو
واکنش آلرژیک به داروهای خاص ممکن است یک اورژانس پزشکی باشد. آلرژی دارویی همراه با ” ورم صورت ” می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:
- مشکلات تنفسی
- تب
- کهیر
- ضایعات پوستی قرمز و خارش دار
- ضربان تند قلب
- ناراحتی معده
فرد باید در صورت داشتن حساسیت دارویی به پزشک، دندانپزشک و داروساز خود اطلاع دهد و از مصرف آن دارو خودداری کند. یک متخصص مراقبت های بهداشتی می تواند گزینه های جایگزین را تجویزکند.
علل شایع آلرژی دارویی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آنتی بیوتیک های خاص مانند پنی سیلین
- داروهای ضد تشنج
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند آسپرین و ایبوپروفن
- داروهای شیمی درمانی
همچنین ممکن است لازم باشد افراد مبتلا به آلرژی دارویی از یک دستبند پزشکی استفاده کنند تا در مواقع اضطراری به دیگران هشدار دهند.
۹- کم کاری تیروئید و پف صورت
کم کاری تیروئید وضعیتی است که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند. هورمون های تیروئید به بدن کمک می کند تا مصرف انرژی خود را تنظیم کند.
صورت پف کرده و متورم یکی از علائم کم کاری تیروئید است. علائم دیگر عبارتند از:
- یبوست
- افسردگی
- پوست خشک
- خستگی
- احساس سرما
- کلسترول بالا
- ضعف عضلانی
- مفاصل دردناک یا سفت
- ضربان قلب آهسته
- افزایش وزن
افرادی که علائم تیروئید کم کار را تجربه می کنند باید برای تشخیص به پزشک مراجعه کنند. بر اساس گزارش انجمن تیروئید آمریکا، حدود ۶۰ درصد از افراد مبتلا به بیماری تیروئید از ابتلای خود به این بیماری اطلاعی ندارند.
هیچ درمانی برای کم کاری تیروئید وجود ندارد، اما داروها و تغییرات سبک زندگی می توانند به افراد در مدیریت علائم خود کمک کنند.
۱۰- پره اکلامپسی و ورم صورت در بارداری
پره اکلامپسی وضعیتی است که در بارداری رخ می دهد و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. علائم اولیه شامل افزایش فشار خون و سطح بالای پروتئین در ادرار است. عوارض شامل فشار خون بالا، آسیب کلیه ، کبد و تشنج است.
علائم عبارتند از:
- درد شکم
- سردرد مداوم
- افزایش وزن ناگهانی
- ورم صورت و دست ها یا ورم انگشتان دست
- تغییر بینایی
پزشکان ممکن است برای رفع پره اکلامپسی زایمان زودرس را تجویز کنند. با این حال، بستگی به مرحله بارداری و شدت بیماری دارد. اگر این عارضه زودتر از هفته ۳۷ بارداری ایجاد شود، پزشک ممکن است نظارت پزشکی و دارو را بری کاهش فشار خون و جلوگیری از تشنج تجویز کند.
۱۱- سینوزیت و پف صورت
سینوزیت یک بیماری شایع است که با التهاب مجاری بینی و سینوس ها رخ می دهد. این وضعیت می تواند ناشی از آلرژی یا عفونت های باکتریایی یا ویروسی باشد.
سینوزیت می تواند باعث تورم و حساسیت در اطراف بینی و چشم ها شود، به همراه:
- سرفه
- خستگی
- تب
- سردرد
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- گلو درد
درمان‌های خانگی برای احتقان شامل هیدراته ماندن، استفاده از کمپرس گرم و بخار درمانی است. داروهای ضداحتقان بدون نسخه می تواننداحتقان را کاهش دهند در حالی که مسکن ها می توانند علائم سردرد را کاهش دهند.
اگر بعد از چند هفته علائم آن بهبود نیافت، ممکن است نشان دهد که فرد مبتلا به عفونت باکتریایی است که نیاز به درمان آنتی بیوتیکی دارد.
۱۲- تاثیر عفونت دندان در تورم صورت
آبسه یا عفونت دندان یا لثه می تواند باعث تورم اطراف خط فک شود. عفونت همچنین باعث درد و حساسیت در ناحیه آسیب دیده می شود.
دندانپزشک معمولاً برای درمان عفونت آنتی بیوتیک تجویز می کند و ممکن است از روش کانال ریشه برای برداشتن عصب و پالپ آسیب دیده دندان استفاده کند. برای کاهش ناراحتی در خانه، فرد می تواند از آب نمک و مسکن های بدون نسخه استفاده کند.
۱۳- سندرم ورید اجوف فوقانی
سندرم وناکاوا (SVC) یک بیماری جدی است که می تواند باعث تورم و تغییر رنگ در صورت و گردن شود.
ورید اجوف فوقانی سیاهرگ بزرگی است که خون را از سر، گردن و بالای قفسه سینه به سمت قلب می برد. سندرم SVC زمانی رخ می دهد که این ورید مسدود شود.
انسداد ورید اجوف فوقانی معمولا به علت فشار تومور به ورید ایجاد می شود که می‌تواند در افراد مبتلا به سرطان ریه یا سینه رخ دهد. با این حال، علل احتمالی دیگری نیز وجود دارد، از جمله سل و تورم تیروئید.
علائم سندرم وناکاوا می تواند به تدریج در طول زمان ایجاد شود و همچنین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تنگی نفس
- سرفه کردن
- مشکلات بلع
- سردرد
- سرگیجه
افرادی که علائم سندرم SVC را دارند باید فورا به پزشک مراجعه کنند.
برای تورم صورت چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟
اگر ورم صورت برای چند روز ادامه داشت یا همراه با علائمی مانند درد، قرمزی یا خارش همراه بود، به پزشک مراجعه کنید. اگر فردی علائم آنافیلاکسی را نشان داد، یا اگر با یک آلرژن شناخته شده یا حشره سمی تماس پیدا کرد، با اورژانس تماس بگیرید.
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید است که می تواند کشنده باشد. اگر فرد همراه خود تزریق کننده خودکار یا اپی نفرین داشته باشد و نمی تواند خودش آن را تزریق کند، می توانید آن را طبق دستورالعمل بسته بندی استفاده کنید.
اگر فردی علائم سندرم SVC را دارد ، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید. اگر فرد مبتلا به سرطان است، از این علائم آگاه باشید.
نکاتی برای پیشگیری از تورم صورت
پیشگیری از تمام علل ورم صورت دشوار است، اما انجام موارد زیر می تواند به شما کمک کند:
- دوری از آلرژن های شناخته شده، از جمله غذاها و داروهای مشکل ساز
- رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم برای کاهش خطر عفونت دندان
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و کاهش استرس برای تقویت سیستم ایمنی، که می تواند از عفونت های ورم صورت جلوگیری کند.
دلایل زیادی برای ورم صورت وجود دارد، از جمله جراحی ، عفونت ها و واکنش های آلرژیک. در حالی که برخی از علل آن خفیف هستند و به راحتی درمان می شوند ، برخی دیگر می توانند بسیار جدی باشند و ممکن است نیاز به مراقبت فوری پزشکی داشته باشد.
برای تورم صورت که بعد از چند روز ادامه دارد یا همراه با علائم دیگر رخ می دهد، به پزشک مراجعه کنید. برای علائم شدید مانند مشکلات تنفسی، نبض پایین، گیجی یا تکلم، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. این علائم ممکن است نشان دهنده آنافیلاکسی باشد، یک واکنش آلرژیک شدید که می تواند کشنده باشد.
اگر این نوع علائم در فردی با تشخیص سرطان بروز کند باید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
منابع : medicalnewstoday
