مشکلات هورمونی چیست ؟ اختلالات هورمونی چگونه درمان می شود ؟

عدم تعادل هورمونی زمانی اتفاق می‌افتد که مقدار هورمون در خون کم یا زیاد باشد. علائم بستگی به این دارد که کدام هورمون و جنسیت مادری فرد از تعادل خارج شده است. علائم رایج شامل تغییرات وزن، کاهش میل جنسی و آکنه است.

هورمون ها مواد شیمیایی هستند که توسط غدد در سیستم غدد درون ریز تولید می شوند. هورمون‌ها از طریق جریان خون به بافت‌ها و اندام‌ها می‌رسند و پیام‌هایی را ارسال می‌کنند که به اندام‌ها می‌گویند چه کاری را چه زمانی انجام دهند.

هورمون ها برای تنظیم بیشتر فرآیندهای اصلی بدن ضروری هستند، بنابراین عدم تعادل هورمونی می تواند بر بسیاری از عملکردهای بدن تأثیر بگذارد. هورمون ها به تنظیم موارد زیر کمک می کنند:

• متابولیسم
• قند خون
• رشد
• فشار خون
• چرخه های تولید مثل و عملکرد جنسی
• رشد و توسعه عمومی
• سطح خلق و خو و استرس

عدم تعادل در انسولین، استروئیدها، هورمون های رشد و آدرنالین می تواند بر مردان و زنان تأثیر بگذارد.

عدم تعادل سطح استروژن و پروژسترون بیشتر در خانم ها بروز می کند، در حالی که عدم تعادل در سطح تستوسترون در مردان اتفاق می افتد.

علائم مشکلات هورمونی چیست ؟

علائم عدم تعادل هورمونی می تواند بسته به غده ای که تحت تاثیر قرار گرفته و اینکه فرد مرد یا زن است متفاوت باشد.

علائم عدم تعادل هورمونی در زنان

این علائم در زنان بیشتر عبارتند از:

• نوسانات خلقی
• یبوست یا اسهال
• سیکل قاعدگی نامنظم
• ناباروری
• درد در ناحیه شکم یا کمر در دوران قاعدگی
• میل جنسی کم
• بیخوابی
• افزایش وزن غیرقابل توضیح یا کاهش وزن
• استخوان های شکننده
• رشد بیش از حد مو
• بثورات روی پوست

علائم اختلالات هورمونی در مردان

هنگامی که یک مرد سطح تستوسترون پایینی دارد، علائم آنها معمولاً شامل موارد زیر است:

• کاهش میل جنسی
• اختلال نعوظ (ED)
• از دست دادن توده عضلانی
• نازک شدن مو و کاهش رشد مو
• حساسیت در ناحیه قفسه سینه

مشکلات هورمونی و جوش

آکنه می تواند به دلیل تولید بیش از حد چربی در غدد چربی پوست ایجاد شود. این روغن اضافی می تواند منافذ را مسدود کند و باکتری هایی را که پوست را بیشتر ملتهب می کنند را جذب کند.

هورمون های تستوسترون، استروژن و پروژسترون می توانند بر غدد چربی در پوست افراد تأثیر بگذارند. برخی از راه هایی که این هورمون ها می توانند بر آکنه تأثیر بگذارند عبارتند از:

• تستوسترون به تنظیم تولید سبوم (روغن) کمک می کند. مقادیر بیش از حد به طور بالقوه می تواند منافذ را مسدود کند و در نتیجه آکنه ایجاد کند.
• افزایش سطح پروژسترون احتمالاً در بروز آکنه مرتبط با بارداری نقش دارد، اگرچه پزشکان دقیقاً از چگونگی آن مطمئن نیستند.
• پس از یائسگی ممکن است زنان دچار اکنه شوند ، که ممکن است به دلیل تغییرات در سطح استروژن و پروژسترون باشد.

علاوه بر این، زنانی که سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) مبتلا هستند احتمال بروز آکنه شدید و مداوم وجود دارد. پزشکان فکر می‌کنند که قرار گرفتن در معرض هورمون‌های آندروژن، مانند تستوسترون و مقاومت به هورمون‌های انسولین ممکن است خطر آکنه را افزایش دهد.

افزایش وزن به دلیل مشکلات هورمونی

عدم تعادل هورمونی می تواند بر فرآیندهای مختلف بدن تأثیر بگذارد که منجر به افزایش وزن می شود. برخی از نمونه ها عبارتند از:

• هورمون تیروئید متابولیسم بدن یا سرعت سوزاندن انرژی را تنظیم می کند. هورمون های تیروئید کم کار می توانند متابولیسم را کاهش داده و منجر به افزایش وزن شوند.
• کاهش سطح استروژن می تواند منجر به افزایش وزن در یائسگی شود.
• عدم تعادل هورمونی به دلیل PCOS می تواند منجر به افزایش وزن شود.
• بیش از ۸۰ درصد از افراد مبتلا به بیماری کوشینگ افزایش وزن را به عنوان یک علامت گزارش می دهند. این اختلال باعث می شود بدن مقادیر زیادی کورتیزول تولید کند.

در حالت ایده‌آل، درمان بیماری زمینه‌ای می‌تواند به کاهش افزایش وزن مرتبط با عدم تعادل هورمونی کمک کند.

بارداری و اختلالات هورمونی

بارداری برای تغذیه جنین در حال رشد سطح هورمون ها را تغییر می دهد که شامل تغییر سطح هورمون های پروژسترون، استروژن و تستوسترون است. در حالی که سطح هورمون ها ممکن است متفاوت باشد، اما لزوما در دوران بارداری نامتعادل نیستند.

با این حال، برخی از هورمون‌هایی که در دوران بارداری افزایش می‌یابند، می‌توانند بر نحوه استفاده بدن زن از انسولین تأثیر بگذارند که می تواند منجر به مقاومت انسولین و دیابت در دوران بارداری شود.

ریزش مو ناشی از اختلالات هورمونی

ریزش مو با الگوی مردانه با کاهش هورمون های آندروژنی مانند تستوسترون ارتباط دارد. به همین دلیل، پزشکان ریزش مو با الگوی مردانه را آلوپسی آندروژنیک نیز می نامند. این حالت باعث ریزش مو در جلو و تاج سر می شود.

با این حال، همه مردان آلوپسی آندروژنتیک را تجربه نمی کنند، حتی اگر سطوح هورمونی آنها با افزایش سن تغییر کند. پزشکان آن را به این معنا تفسیر می کنند که برخی از مردان از نظر ژنتیکی مستعد ریزش مو هستند یا گاهی رژیم غذایی سخت می تواند در ریزش مو تاثیر داشته باشد که باید ارتباط بین کاهش وزن و ریزش مو بررسی شود.

آزمایش برای تشخیص مشکلات هورمونی

آزمایش عدم تعادل هورمونی تا حد زیادی به این بستگی دارد که پزشک شما ممکن است فکر کند چه شرایطی باعث ایجاد بیماری شما می شود. برخی از آزمایشاتی که ممکن است پزشک استفاده کند عبارتند از:

• آزمایش خون : پزشکان می توانند هورمون های خاصی مانند استروژن، تستوسترون یا هورمون تیروئید را مورد بررسی قرار دهند.
• تصویربرداری : از روش های تصویربرداری مانند اولتراسوند، اشعه ایکس یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای شناسایی کیست ها یا تومورهایی استفاده می شود که می تواند باعث تولید بیش از حد هورمون در بدن شوند.
• آزمایش ادرار : پزشکان از آزمایش ادرار برای اندازه گیری سطح هورمون های مربوط به چرخه قاعدگی، مانند هورمون محرک فولیکول (FSH) استفاده می کنند.

برخی از شرکت‌های کیت تست در خانه ممکن است محصولاتی را ارائه دهند که به فرد امکان می‌دهد در خانه آزمایش دهد که می تواند شامل آزمایش ادرار یا خون باشد. یک شخص باید اطمینان حاصل کند که شرکت معتبر است و از آزمایشگاه های تایید شده برای ارزیابی نمونه های آزمایشی استفاده می کند.

علت بروز عدم تعادل هورمونی چیست ؟

همه افراد دوره های طبیعی عدم تعادل هورمونی یا نوسانات را در مقاطع خاصی از زندگی خود تجربه خواهند کرد. اما عدم تعادل هورمونی نیز زمانی رخ می دهد که غدد درون ریز به درستی کار نمی کنند.

غدد درون ریز سلول های تخصصی هستند که هورمون ها را تولید، ذخیره و در خون آزاد می کنند. چندین غدد درون ریز در سراسر بدن قرار دارند که اندام های مختلف را کنترل می کنند، از جمله:

• غدد فوق کلیوی
• غدد جنسی (بیضه و تخمدان)
• غده پینه آل
• غده هیپوفیز
• غده هیپوتالاموس
• تیروئید و غدد پاراتیروئید
• جزایر پانکراس

چندین بیماری می تواند بر غدد درون ریز تأثیر بگذارد. برخی عادات سبک زندگی و عوامل محیطی نیز می توانند در عدم تعادل هورمونی نقش داشته باشند.

تاثیر شرایط پزشکی بر عدم تعادل هورمونی چیست ؟

شرایط پزشکی که می تواند بر تولید هورمون تأثیر بگذارد ممکن است به موارد زیر محدود شود :

• دیابت، که در آن بدن به اندازه کافی هورمون انسولین تولید نمی کند.
• پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید که پرکاری و کم کاری غده تیروئید است.
• بیماری آدیسون، که در آن غدد فوق کلیوی به اندازه کافی هورمون تولید نمی کنند.
• سندرم کوشینگ، که در آن غدد فوق کلیوی کورتیکواستروئیدهای زیادی تولید می کنند.
• آکرومگالی، که تولید بیش از حد هورمون های رشد است
• هیپرگلیسمی، که تولید بیش از حد گلوکاگون است
• هیپوگلیسمی، یعنی زمانی که بدن انسولین بیشتری نسبت به گلوکز موجود در خون تولید می کند.
• ندول های منفرد تیروئید
• تومورهای هیپوفیز
• تومورها و کیست های خوش خیم (کیسه های پر از مایع) که غدد درون ریز را تحت تأثیر قرار می دهند
• هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (سطح پایین کورتیزول)
• سرطان هایی که غدد درون ریز را درگیر می کنند
• شیمی درمانی و پرتودرمانی
• کمبود ید (گواتر)
• پانکراتیت ارثی
• سندرم ترنر، که در آن زنان تنها با یک کروموزوم X فعال متولد می شوند
• سندرم پرادر ویلی
• بی اشتهایی
• آسیب غده هیپوفیز همراه با خونریزی و ناهنجاری های ژنتیکی مادرزادی در فرد باردار و جنین او

علل اضافی

سایر علل عدم تعادل هورمونی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• استرس مزمن
• رژیم غذایی و تغذیه نامناسب
• داشتن اضافه وزن
• داروهای جایگزین هورمونی یا ضد بارداری
• استفاده نادرست از داروهای استروئیدی آنابولیک
• قرار گرفتن در معرض سموم، آلاینده ها و مواد شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز، از جمله آفت کش ها و علف کش ها

زنان به طور طبیعی چندین دوره عدم تعادل هورمونی را در طول زندگی خود تجربه می کنند، از جمله:

• بلوغ
• قاعدگی
• بارداری، زایمان و شیردهی
• قبل از یائسگی، یائسگی و بعد از یائسگی

زنان احتمالاً نسبت به مردان به اختلالات هورمونی متفاوتی مبتلا می شوند زیرا اندام ها و چرخه های غدد درون ریز متفاوتی دارند.

علل عدم تعادل هورمونی در زنان عبارتند از:

• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• جایگزینی هورمون یا داروهای ضد بارداری
• نارسایی اولیه تخمدان (POI)
• سرطان تخمدان

مردان همچنین دوره های طبیعی عدم تعادل هورمونی را در طول زندگی خود تجربه می کنند، از جمله:

• بلوغ
• سالخوردگی
• فشار

عدم تعادل هورمونی در مردان نسبت به زنان متفاوت است زیرا اندام‌ها و چرخه‌های غدد درون ریز متفاوتی دارند.

شرایط پزشکی که باعث عدم تعادل هورمونی در مردان می شود شامل موارد زیر است، اما محدود به موارد زیر نیست:

• مشکلات مادرزادی یا سایر شرایط پزشکی زمینه ای
• سرطان پروستات، که با کمک آندروژن‌ها یا هورمون‌های جنسی مردانه به وجود می‌آید
• هیپوگنادیسم که تولید تستوسترون است
• آسیب بیضه
• پرتودرمانی یا شیمی درمانی
• اختلالات هورمونی، مانند تومور هیپوفیز
• بیماری هایی مانند دیابت نوع ۲، اچ آی وی و ایدز
• شرایط ژنتیکی مانند سندرم کلاین فلتر، هموکروماتوز یا سندرم کالمن

درمان عدم تعادل هورمونی چگونه است ؟

برطرف کردن عدم تعادل هورمونی بسته به علت آن ممکن است متفاوت باشد. هر فردی ممکن است به انواع مختلف درمان برای عدم تعادل هورمونی نیاز داشته باشد.

درمان عدم تعادل هورمونی در زنان

گزینه های درمانی برای زنان مبتلا به عدم تعادل هورمونی عبارتند از:

هورمون یا پیشگیری از بارداری برای کسانی که سعی در باردار شدن ندارند، داروهای حاوی استروژن و پروژسترون می توانند به تنظیم چرخه های قاعدگی نامنظم و علائم کمک کنند. کنترل بارداری به صورت قرص، حلقه، پچ، شات یا دستگاه داخل رحمی (IUD) در دسترس است.

استروژن واژن افرادی که خشکی واژن مرتبط با تغییرات سطح استروژن را تجربه می کنند می توانند کرم های حاوی استروژن را مستقیماً روی بافت های واژن بمالند تا علائم را کاهش دهند. آنها همچنین می توانند از قرص ها و حلقه های استروژن برای از بین بردن خشکی واژن استفاده کنند.

داروهای جایگزین هورمونی داروهایی برای کاهش موقت علائم شدید مرتبط با یائسگی، مانند گرگرفتگی یا تعریق شبانه در دسترس هستند.

افلورنیتین (Vaniqa). این کرم تجویزی ممکن است رشد موهای زائد صورت را در زنان کاهش دهد.
داروهای ضد آندروژن داروهایی که هورمون مردانه آندروژن را مسدود می‌کنند، می‌توانند به محدود کردن آکنه شدید و رشد یا ریزش بیش از حد مو کمک کنند.

کلومیفن (کلومید) و لتروزول (فمارا). این داروها به تحریک تخمک گذاری در افراد مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک که در تلاش برای باردار شدن هستند کمک می کند. پزشکان همچنین ممکن است به افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک و ناباروری از تزریق گنادوتروپین برای کمک به افزایش شانس بارداری استفاده کنند.
فناوری کمکی باروری لقاح آزمایشگاهی (IVF) ممکن است برای کمک به حاملگی افراد مبتلا به عوارض سندروم تخمدان پلی کیستیک استفاده شود.

درمان عدم تعادل هورمونی در مردان

گزینه های درمانی برای مردان مبتلا به عدم تعادل هورمونی عبارتند از:

داروهای تستوسترون ژل‌ها و چسب‌های حاوی تستوسترون می‌توانند به کاهش علائم هیپوگنادیسم و سایر بیماری‌هایی که باعث کاهش سطح تستوسترون می‌شوند، مانند تاخیر در بلوغ یا توقف بلوغ، کمک کنند.

سایر درمان ها

گزینه های درمانی برای عدم تعادل هورمونی عبارتند از:

متفورمین. متفورمین دارویی برای PCOS و دیابت، می‌تواند به کاهش سطح آندروژن و قند خون کمک کند.
لووتیروکسین. داروهای حاوی لووتیروکسین، مانند سینتروئید می توانند به بهبود علائم کم کاری تیروئید کمک کنند.