سینه ها دارنده مجموعه ای از مجاری هستند که در هنگام شیردهی , شیر را از غدد پستانی به نوک سینه ها می رسانند. انسداد مجاری شیر می تواند باعث درد شدید، تورم و خارش شود.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۱ روی ۱۱۷ زن شیرده نشان داد که ۴.۵ درصد در سال اول شیردهی دچار انسداد مجاری شیر شده‌اند. مسدود شدن مجاری می تواند باعث ورم ، عفونت و درد سینه ها شود.
اگرچه گرفتگی مجاری شیر می تواند دردناک باشد، اما معمولا با درمان های خانگی قابل درمان است. در این مقاله علائم و علل گرفتگی مجاری شیر، درمان‌های خانگی و زمان مراجعه به پزشک ارائه شده است.
علائم انسداد مجاری شیری
شایع ترین علائم انسداد مجاری شیر عبارتند از:
- درد در یک ناحیه خاص در سینه
- یک توده متورم و حساس در سینه
- گرما و تورم در سینه ها
- جریان کمتر شیر در یک طرف
- پوستی که در یک ناحیه به شکل توده به نظر می رسد
- یک نقطه سفید کوچک روی نوک سینه به نام لکه شیر
- گاهی اوقات، گرفتگی مجاری شیر می تواند باعث تب با درجه پایین شود. از آنجایی که تب ممکن است به دلیل عفونت سینه نیز رخ دهد، افرادی که تب همراه با درد سینه را تجربه می کنند باید به پزشک مراجعه کنند.
علت انسداد مجاری شیری
مسدود شدن مجاری شیر در زنانی که شیردهی می‌کنند، اخیراً زایمان کرده‌اند و ترجیح داده‌اند شیر ندهند یا اخیراً شیردهی را متوقف کرده‌اند، شایع‌تر است. اگر یک زن شیرده سینه را کاملا تخلیه نکند، احتمال انسداد مجاری شیر بیشتر است زیرا باعث تجمع شیر و مسدود شدن مجاری می شود.
زنانی که مشکلات دیگری را در شیردهی تجربه می‌کنند، مانند تغذیه بیش از حد نوزاد یا دردی که مانع از شیردهی مکرر می‌شود، در برابر گرفتگی مجاری آسیب‌پذیرتر هستند.
حتما بخوانید : راهنمای انتخاب بهترین مدل سوتین شیردهی و گن بعد از زایمان
با این حال، هر فردی ممکن است در دوران شیردهی گرفتگی مجاری را تجربه کند. برخی از عوامل موثر عبارتند از:
- تغییر در الگوی تغذیه
- نگرفتن سینه توسط نوزاد
- در هر جلسه شیردهی سینه ها به طور کامل تخلیه نشود
- برنامه نامنظم شیردهی
- جلسات شیردهی کوتاه یا حذف شده
- فشار بر سینه‌ها به دلیل وضعیت نامناسب شیردهی، لباس‌های تنگ یا سوتین دارای فنر
گاهی اوقات، افراد ممکن است دچار انسداد مجاری شیر شوند که ارتباطی با تغذیه با شیر مادر ندارد.
درمان و روش های خانگی برای انسداد مجاری شیر
معمولاً می توان علائم گرفتگی مجاری را در خانه درمان کرد. اکثر مجاری مسدود شده در عرض ۱ تا ۲ روز با یا بدون درمان برطرف می شوند.
شیردهی منظم و مداوم سریع ترین راه برای رفع گرفتگی مجاری است. تخلیه کامل سینه با مجاری مسدود شده در هر جلسه شیردهی ضروری است. سینه‌ای که کاملاً تخلیه شده باشد، سبک‌تر به نظر می‌رسد و در هنگام فشار دادن شیری تولید نمی کند.
در صورتی که کودک نتواند سینه بگیرد یا آن را به طور کامل تخلیه کند , استفاده از شیردوش بعد از هر جلسه شیردهی می تواند موثر باشد.
استراتژی های دیگری که می توانند مجاری مسدود شده را تخلیه کنند و درد را تسکین دهند عبارتند از:
- هر بار از یک پد حرارتی یا پارچه گرم به مدت ۲۰ دقیقه استفاده کنید . جریان آب داغ بر روی سینه ها در حمام نیز می تواند مفید باشد.
- سینه ها را به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در حمام گرم نمک اپسوم قرار دهید.
- تغییر موقعیت شیردهی به گونه ای که چانه یا بینی کودک به سمت مجرای مسدود شده باشد و این امر شل شدن شیر و تخلیه مجاری را آسان تر می کند.
- شیر دادن به نوزاد به صورت چهار دست و پا یا در هر موقعیت دیگری که کودک را زیر سینه قرار می دهد. جاذبه می تواند به تخلیه سینه ها و رفع انسداد مجاری شیر کمک کند.
- گرفتگی را ماساژ دهید، درست از بالای آن شروع کنید و به سمت پایین و بیرون به سمت نوک پستان فشار دهید.
- از نیشگون گرفتن یا تلاش برای فشار دادن گرفتگی خودداری کنید.
- لباس گشاد بپوشید
- از پوشیدن سوتین نامناسب و فنر دار خودداری کنید.
گاهی اوقات مسدود شدن مجاری به شدت دردناک است یا با درمان های خانگی برطرف نمی شود. اگر گرفتگی مجاری برطرف نشود می تواند منجر به ورم پستان شود که التهاب سینه ها به دلیل عفونت است. اگرچه ورم پستان می تواند دردناک باشد، پزشک معمولاً می تواند آن را با آنتی بیوتیک درمان کند.
افراد نباید ورم سینه یا ورم پستان مشکوک را در خانه درمان کنند. مراجعه به پزشک در اسرع وقت برای درمان آن خطر عوارض را کاهش می دهد.
بهترین استراتژی برای جلوگیری از انسداد مجاری شیر این است که به نوزاد اجازه دهید هر سینه را در طول یک جلسه شیردهی به طور کامل تخلیه کند.
یک نوزاد تازه متولد شده ممکن است ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول بکشد تا سینه را تخلیه کند، بنابراین باید صبر داشته باشید.
حتما بخوانید : اصول شیردهی به نوزاد
برخی از علائمی که نشان می دهد نوزاد سینه را تخلیه کرده است عبارتند از:
- نشنیدن قورت دادن شیر هنگام مکیدن نوزاد
- احساس سبکی سینه
- نداشتن احساس سنگینی یا گزگز در سینه
اقدامات دیگری که می تواند خطر گرفتگی مجاری را کاهش دهد عبارتند از:
- پوشیدن لباس های گشاد، مانند یک پیراهن راحت برای نگهداری از نوزاد و یک سوتین بدون فنر
- دوری از موقعیت هایی که فشار یا وزن زیادی بر سینه ها وارد می کند.
- تغذیه با شیر مادر در صورت نیاز یا طبق برنامه منظمی که امکان تخلیه مکرر سینه را فراهم می کند.
- زنانی که بیش از حد شیر دارند و بیش از نیاز کودک است، بیشتر در معرض انسداد مجاری شیر قرار دارند. یک مشاور شیردهی می تواند در مورد کاهش این مقدار به شما کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
” انسداد مجاری شیر ” می تواند دردناک باشد، اما یک مشکل جدی نیست. با این حال، بهتر است در صورت بروز علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید
- گرفتگی مجاری که پس از ۱ تا ۲ روز از بین نمی رود
- تب
- سینه های متورم و قرمز
- مجاری مسدود شده ای که به صورت مداوم عود می کنند.
یک مجرای مسدود شده معمولا می تواند نشان دهنده موقعیت نامناسب شیردهی یا مشکل در سینه گرفتن نوزاد باشد. این مسائل زمانی به وجود می آید که زن یا نوزاد تازه شیردهی را شروع کرده و همچنان به این مهارت تسلط دارد.
یک مشاور شیردهی می تواند به زنان شیرده کمک کند تا خطر گرفتگی مجاری سینه را کاهش دهند. جلسات شیرهی نیز ممکن است مفید باشد.
این جلسات به زنان این فرصت را می دهد که انواع موقعیت های مناسب شیردهی را امتحان کنند و از افرادی که تجربه شیردهی زیادی دارند مشاوره بگیرند.
source : What to do about clogged milk ducts
