لخته خون در پا یا پشت زانو نوعی ترومبوز وریدی است. این یک بیماری جدی است که می تواند زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد ، مانند آمبولی ریه.
ورید پوپلیتئال پشت زانو جریان دارد و خون را به سمت قلب منتقل می کند. وقتی لخته خون در این ورید ایجاد می شود ، پزشکان از آن به عنوان ترومبوز ورید پوپلیتئال یاد می کنند.
علائم آن شامل درد ، تورم و قرمزی در ناحیه پا و زانو است. ترومبوز وریدی پشت زانو می تواند به دلیل ضعیف بودن گردش خون ، آسیب به رگ خونی یا آسیب خارجی رخ دهد.
در این مقاله ، در مورد ترومبوز وریدی پا و در مورد علل ، عوامل خطر و علائم آن بحث می کنیم. مقاله ما همچنین تشخیص ، درمان ، عوارض و پیشگیری از لخته خون را پوشش می دهد.
حتما بخوانید : تورم پا ؛ ۸ علت ورم پا و بهترین راهکار برای رهایی از آن
ترومبوز وریدی پا چیست ؟
وقتی خون به یک توده جامد تبدیل می شود ، لخته خون ایجاد می شود. لخته شدن خون در پاسخ به صدماتی که باعث خونریزی می شوند ، رخ می دهد. لخته خون باعث بسته شدن زخم و جلوگیری از خونریزی بیشتر و شروع روند ترمیم خونریزی می شود.
وقتی لخته خون در داخل ورید یا شریان تشکیل می شود ، پزشکان از آن به عنوان ترومبوز یاد می کنند. ترومبوز می تواند به دلیل جریان خون ضعیف ، آسیب به رگ خونی یا آسیب خارجی ایجاد شود. این یک بیماری جدی است زیرا می تواند انسدادی ایجاد کند که جریان خون را به طور کامل متوقف کند.
رگ پوپلیتئال پشت زانو جریان دارد. که یکی از رگهای خونی است که خون را از پا به ورید اجوف تحتانی منتقل می کند ، که یک ورید بزرگ است که خون را از پایین بدن به قلب منتقل می کند. ترومبوز وریدی پا یک بیماری است که در آن لخته خون در ورید پوپلیتئال ایجاد می شود.
لخته خون در پا و در ورید پوپلیتئال نوعی ترومبوآمبولی وریدی (VTE) است که به آن ترومبوز ورید عمقی (DVT) نیز گفته می شود. که بسیار خطرناک است زیرا لخته خون گاهی اوقات می تواند آزاد شود و از طریق قلب به ریه ها برود. لخته خونی که به ریه ها می رود به عنوان آمبولی ریوی (PE) شناخته می شود.
علائم ترومبوز وریدی پا
لخته خون می تواند علت ورم بدن در ناحیه پا باشد و از دیگر علائم لخته خون در پا یا هر نوع VTE می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- قرمزی در ناحیه زانو یا ساق پا
- تورم در زانو یا پا
- یک ناحیه گرم در پشت زانو یا در پا
- درد در زانو یا پا ، که ممکن است شبیه گرفتگی باشد
در صورت مشکوک بودن به لخته خون در پا باید سریعاً به پزشک مراجعه شود. در صورت بروز علائم زیر در کنار لخته خون ، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- سرفه کردن خون
عوامل موثر در ایجاد لخته خون در پا
گاهی اوقات ، دلیل مشخصی برای لخته شدن خون درپا وجود ندارد ، اما عوامل مختلفی می توانند در افزایش خطر ابتلا به لخته خون را افزایش دهند. به طور خاص ، هر چیزی که می تواند جریان خون را در این قسمت تحت تأثیر قرار دهد یا کاهش دهد ، می تواند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد. وقتی خون به درستی جریان ندارد ، می تواند در رگ جمع شده و باعث ایجاد لخته خون در پا شود.
عواملی که می توانند باعث ضعیف شدن جریان خون شوند عبارتند از:
- برای مدت طولانی بی حرکت نشستن
- بی حرکت بودن یا بستری شدن
- سیگار کشیدن
- چاقی
- بارداری و بی توجهی به مراقبت های بعد از سزارین
شرایط زیر می تواند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد که شامل موارد زیر است:
- برخی سرطان ها
- شکستگی پا یا لگن
- آسیب نخاعی
- بیماری های قلبی و سکته مغزی
- واریس پا
- سابقه قبلی ابتلا به لخته خون در پا
- سابقه خانوادگی لخته خون
- شرایط ژنتیکی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارد ، مانند ترومبوفیلی ، سندرم آنتی فسفولیپید و کم خونی سلول داسی
آسیب های وارد شده به ورید ناشی از جراحی یا آسیب قابل توجهی که روی پا تأثیر می گذارد ، گاهی اوقات می تواند باعث تشکیل لخته خون در پا شود. قرص های جلوگیری از بارداری ، درمان جایگزینی هورمون و سایر داروهایی که حاوی استروژن هستند نیز می توانند خطر لخته شدن خون را افزایش دهند.
افزایش سن عامل خطر دیگری برای لخته شدن خون است. خطر ابتلا به ترومبوز وریدی پس از ۴۰ سالگی تقریباً هر ۱۰ سال دو برابر می شود.
تشخیص لخته خون چگونه است ؟
برای تشخیص لخته خون درپا ، پزشک ناحیه آسیب دیده را به صورت فیزیکی معاینه می کند . همچنین ضربان قلب فرد بررسی می شود. پزشک ممکن است در مورد علائم و سابقه پزشکی فرد ، از جمله عوامل موثر در لخته شدن خون ، سوال کند.
برای تشخیص لخته خون ، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را تجویز کند:
سونوگرافی
از سونوگرافی برای بررسی ناحیه زانو و پا و علائم لخته خون پا استفاده می شود. سونوگرافی با امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از داخل رگها کاربرد دارد. اپراتور سونوگرافی ممکن است ورید را فشار دهد تا بررسی کند جریان خون به درستی جریان دارد یا خیر.
سی تی اسکن
این آزمایش از داخل بدن عکس می گیرد. یک پزشک می تواند از تصاویر برای بررسی لخته خون پا استفاده کند. آنها همچنین ممکن است قفسه سینه را از نظر وجود علائم PE بررسی کنند ، که ممکن است هنگام لخته شدن خون به ریه ها اتفاق بیفتد.
تست دی دایمر
پزشکی که این آزمایش را انجام می دهد ، نمونه خون را از فرد می گیرد تا میزان D-dimer را در آنها بررسی کند ، نوعی پروتئین است که باعث آزاد شدن لخته های خون در جریان خون می شود.
مقادیر بالای دی دایمرممکن است نشان دهنده لخته در جریان خون باشد. با این حال ، این آزمایش گاهی اوقات می تواند نتایج مثبت کاذبی ایجاد کند ، به خصوص اگر فرد سابقه ترومبوز وریدی داشته باشد یا شرایط پزشکی خاصی داشته باشد ، از جمله:
- شرایط روماتولوژی
- نارسایی قلبی
- سرطان
- التهاب
درمان پزشکی لخته خون در پا
چندین گزینه برای درمان لخته خون پا وجود دارد ، از جمله:
داروهای ضد انعقاد خون
پزشکان معمولا داروهای ضد انعقادی را برای بیماران مبتلا به ترومبوز وریدی تجویز می کنند. داروهای ضد انعقادی که به عنوان رقیق کننده های خون نیز شناخته می شوند ، رشد لخته های خون را متوقف می کنند و از تشکیل لخته های جدید جلوگیری می کند و می تواند خطر آمبولی ریه را کاهش دهد.
داروهای ضد انعقاد عبارتند از:
- هپارین
- وارفارین
- داروهای ضد انعقاد جدیدتر مانند ریواروکسابان ، آپیکسابان و دابیگاتران
فرد در ابتدا یک یا دو بار در روز بین ۵ تا ۲۱ روز از داروی ضد انعقاد خوراکی استفاده می کند. پزشکان همچنین ممکن است به فرد توصیه کنند که این داروها را در طولانی مدت مصرف کند تا از لخته شدن خون در آینده جلوگیری کند. درمان می تواند به مدت ۶ ماه یا بیشتر ادامه داشته باشد.
داروهای ضد انعقاد خون می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند که ممکن است شامل خونریزی باشد. افرادی که در هنگام مصرف این داروها عوارض جانبی یا سایر مشکلات را تجربه می کنند باید با پزشک خود صحبت کنند.
فیلترهای وناکاوا
پزشکان ممکن است فیلتر ورید اجوف را برای افرادی تجویز کند که قادر به استفاده از داروهای ضد انعقادی نیستند و بیشتر در معرض خطر ابتلا به لخته شدن خون در ریه ها هستند.
فیلتر vena cava وسیله ای مخروطی شکل است. این فیلتر توسط جراح در ورید اجوف تحتانی که یک ورید بزرگ است , کاشته می شود و خون را از پایین بدن به قلب می فرستد . این فیلتر لخته های خون را گرفته و از ورود آنها به ریه ها جلوگیری می کند که این امر خطر آمبولی ریه را کاهش می دهد.
درمان ترومبولیتیک
اگر فردی لخته خون بسیار بزرگی داشته باشد یا داروهای ضد انعقادی برای آنها موثر نباشد ، ممکن است از درمان ترومبولیتیک استفاده شود.
این نوع درمان شامل مصرف داروهایی برای حل لخته خون یا انجام عمل جراحی برای برداشتن آن است. پزشکان معمولاً فقط درمان ترومبولیتیک را برای لخته های شدید خون توصیه می کنند. در بیشتر موارد ، آنها ابتدا معاینه کاملی از فرد انجام می دهند تا مطمئن شوند که انجام این نوع درمان برای آنها بی خطر است.
جوراب های فشاری
جوراب های واریس جوراب های الاستیک با طراحی خاص هستند که می توانند به بهبود جریان خون در پاها کمک کنند.
پزشکان معمولا جوراب های فشاری را فقط برای افرادی تجویز می کنند که قبلا لخته خون در پا را تجربه کرده اند یا در معرض خطر ابتلا به لخته خون هستند.
این جوراب ها می توانند به سندرم پس از ترومبوتیک نیز کمک کنند که عارضه ای است که می تواند بعد از ترومبو آمبولی وریدی رخ دهد. علائم احتمالی عبارتند از:
- درد و تورم
- درد یا سنگینی در پاها
- گرفتگی
عوارض ترومبوز وریدی در پا
افراد مبتلا به ترومبو آمبولی وریدی در معرض خطر آمبولی ریه هستند و زمانی اتفاق می افتد که لخته خون به ریه ها می رود. این امکان وجود دارد که یک PE جریان خون را در ریه ها مسدود کند ، که می تواند زندگی فرد را در معرض خطر قرار دهد
علائم PE می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تنگی نفس
- درد در قفسه سینه
- ضربان قلب سریع
- سرفه ، از جمله سرفه کردن خون
- احساس تب یا غش کردن
هر کسی با علائم آمبولی ریه باید مستقیما به اورژانس مراجعه کند یا سریعاً با ۱۱۵ تماس بگیرد.
پیشگیری از لخته خون
پزشکان معمولا برای افرادی داروهای ضد انعقادی تجویز می کنند که در معرض خطر ابتلای لخته خون باشند مانند افرادی که تحت عمل جراحی خاصی بوده اند یا کسانی که قبلاً ترومبو آمبولی وریدی داشته اند.
افرادی که از داروهای ضد انعقادی استفاده می کنند باید طبق دستور پزشک مصرف کنند.
خطر ابتلا به لخته خون در پا را می تواند با استفاده از موارد زیر کاهش داد :
- پوشیدن جوراب واریس
- حفظ وزن سالم یا کاهش وزن در صورت لزوم
- ورزش منظم
- در صورت امکان هر ۱-۲ ساعت بلند شدن و حرکت کردن
- تغییر موقعیت یا انعطاف پذیری پا در هنگام نشستن
- نوشیدن مقدار زیادی آب برای هیدراته ماندن
- اجتناب از انداختن پاها روی هم برای مدت طولانی
- در صورت مسافرت با اتومبیل ، قطار ، اتوبوس یا هواپیما ، هر ساعت یا بیشتر برای استراحت یا کشش و ایستادن متوقف شوید.
- ترک سیگار
حتما بخوانید : راهنمای خرید بهترین مارک جوراب واریس و از کجا تهیه کنیم ؟
پزشکان از لخته شدن خون در پشت زانو به عنوان ترومبوز ورید پوپلئیتال یاد می کنند که نوعی ترمبو آمبولی وریدی است. افراد مبتلا به لخته خون در پا در معرض خطر آمبولی ریه هستند ، که زندگی فرد را در معرض خطر قرار می دهد.
بنابراین ، برای هر کسی که علائم ترومبوز وریدی داشته باشد لازم است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند. افرادی که علائم آمبولی ریه دارند باید فوراً به پزشک مراجعه کنند.
درمان های پزشکی لخته خون در پا شامل داروهای ضد انعقاد ، فیلترهای ورید اجوف و درمان با ترومبولیتیک است.
