ژنتیک چیست ؟

ژن های بدن هر فردی از یک ماده ژنتیکی به نام DNA که از والدین خود به ارث می برند، تشکیل شده اند. این ژن ها چگونگی رشد و عملکرد بدن فرد را مشخص می کنند. برخی از ژنها بنا به دلایلی ممکن است معیوب شوند. چنانچه ژنی معیوب باشد جهش یا موتاسیون یافته (دگرگون شده) محسوب می شود. در همه انسانها جهش ژنتیکی اتفاق می افتد که بسیاری از آنها مشکلی ایجاد نمی کنند. وقوع برخی از بیماری های ژنتیکی را می توان پیشگویی کرد. در این بیماری ها توارث شرط لازم و کافی برای وقوع بیماری است. برخی از این موتاسیون ها می توانند خطر ابتلا به بیماری های خاص مانند سرطان ها را افزایش دهند.

ارتباط DNA (ژنتیک) با سرطان

ارتباط DNA (ژنتیک) با سرطان

ژنتیک و سرطان

ژنتیک سرطان محدوده ای با تغییرات وسیع است. این بیماری فاکتورهای کمکی و علائم بالینی بیشماری دارد. روشها و ابزار ژنتیکی برای مطالعه چگونگی شکل گیری سرطان وجود دارد. محققین سرطان به دنبال ژن های خاصی هستند که تغییر می کنند و نشان داده اند که چگونه این تغییرات ژنتیکی باعث رشد تومورها در بافت های سالم می شوند. تست های ژنتیکی براساس الگوهای خاص، جمع آوری سابقه و شرح حال خانوادگی با جزئیات تا نسل سوم برای طراحی یک شجره نامه، ضروری است.

شجره نامه روابط اجدادی و انتقال صفات ژنتیکی را طی حداقل سه نسل در یک فامیل نشان می دهد و در آن به ابتلای اعضای خانواده به سرطان، نوع سرطان، سن ابتلا، زنده و یا مرده بودن مبتلایان و الگوی ژنتیکی انتقال بیماری، توجه می شود. متخصصین ژنتیک، برای تعیین اینکه یک فرد تا چه حد از لحاظ ارثی مستعد ابتلا به سرطان است، این شجره نامه را با استفاده از مدل های ارزیابی خطر، مورد تجزیه قرار می دهند.

مشاوره ژنتیک

روند مشاوره ژنتیک پیچیده است. هدف اصلی مشاوره ژنتیک، حل بسیاری از مشکلات، پاسخ به سؤالات، پیشنهاد روشهای پیشگیری و نیز تعیین پرتوکل های درمانی است. مشاوره ژنتیک، علاوه بر دانش ومهارت مشاور، نیاز به همکاری و حوصله زیاد مشاوره گیرنده دارد. درکلینیک مشاوره پس از به دست آوردن همه اطلاعات لازم، مشاوره گیرنده و گاهی دیگر اعضای خانواده جهت ارائه اطلاعات و بررسی بیشتر دعوت  می شوند که ممکن است برحسب نیاز چند جلسه طول بکشد. مشاوره ژنتیک باید قبل از انجام آزمایش خون انجام شود تا خانواده از نتایج و اقداماتی که بعداً باید انجام گیرد مطلع گردند. نکته اینجاست که سرطان هایی که به علت یک اختلال ژنتیکی ایجاد شده است لزوماً خطرناک تر نبوده و یا درمان آن نسبت به سایر انواع سرطان ها دشوارتر نخواهد بود.

سرطان سینه

مشاوره های ژنتیکی را جدی بگیرید!

نقش ژنتیک در سرطان سینه

سرطان های پستان یک بیماری نسبتاً شایع است. عوامل خطر بسیاری برای ایجاد سرطان وجود دارد که حائز اهعمیت ترین آنها سابقه مثبت خانوادگی است. درصد بسیار کمی از سرطان های پستان ماهیت وراثتی دارند یعنی با یک تغییر ارثی در ژن، استعداد ابتلا به سرطان در فرد ایجاد می شود. بدین معنی که این سرطان ها از طریق ژن های معیوب، از پدر ومادر به فرزندان منتقل می شوند. در حال حاضر دو ژن شناخته شده سرطان سینه وجود دارد که BRCA۱ و BRCA۲ نامیده  می شود.

هم مردان و هم زنان دارای ژنهای BRCA۱ و BRCA۲ هستند. بنابراین جهش در این ژنها می تواند هم از طرف مادر و هم پدر منتقل شود. نوع عادی این ژنها به حامل خود آسیبی نمی رساند اما ژن های جهش یافته BRCA۱ و BRCA۲ با افزایش سرطان پستان و تخمدان ارتباط دارند. چنانچه از محاسبات بعمل آمده از طریق بررسی شجره نامه، احتمال ارثی بودن سرطان سینه بیش از ۱۰% تخمین زده شود، توصیه به انجام آزمایش ژنتیک به منظور کشف جهش های ژنتیکی که ممکن است بر افزایش ریسک انواع خاصی از سرطان سینه تاثیر بگذارند، می گردد.

برای انجام این آزمایش ۱۰ سی سی خون از سیاهرگ بازویی یکی از افراد مبتلا به سرطان در فامیل مورد نظر گرفته  می شود و نمونه خون گرفته شده به آزمایشگاه های ویژه تست ژنتیک ارسال می گردد. در صورتی که پاسخ آزمایش منفی باشد، نشان می دهد که جهش این نوع ژن های سرطان پستان در این خانواده وجود ندارند اما احتمال بروز سرطان پستان به طور کلی منتفی نیست زیرا عوامل دیگر و جهش ژنهای ناشناخته ای ممکن است در آینده باعث بروز مشکل گردد. اگر پاسخ مثبت باشد، از هریک از اعضای سالم خانواده که بر اساس شجره نامه لازم است وضعیت خود را از نظر ناقل بودن بدانند، با گرفتن ۱۰ سی سی خون، آزمایش ژنتیک انجام می گیرند. در صورتی که فردی حامل  یکی از دو ژن معیوب BRCA۱ و BRCA۲ باشد، احتمال ابتلا به سرطان پستان و سرطان های دیگر بخصوص سرطان پستان در وی بیشتر خواهد شد.

در این حالت برحسب تشخیص پزشک و نظر فرد، انواع روشهای تشخیص زودرس سرطان پستان شامل معاینه پستان توسط خود فرد و پزشک، ماموگرافی های مکرر و سونوگرافی و چند درمان پیشگیرانه مانند مصرف داروهایی مانند تاموکسیفن، رالوکسیفن، لتروزول و آناستروزول و برداشتن تمام پستان به همراه باز سازی پستان انجام می گردد.

مقاله لنف ادم بعد از سرطان را برای آگاهی بیشتر مطالعه کنید.

فروشگاه تب گیر نمایندگی فروش محصولات لنف ادم  برای کنترل و درمان لنف ادم و ورم دست و پا بعد از سرطان

بعضی از سوابق خانوادگی ممکن است مطرح کننده یک اختلال ژنی باشند و خطر ابتلا به سرطان پستان را به طور نسبی در فرد افزایش دهند. این موارد عبارتند از:

  1. وجود سرطان سینه در مادر، خواهر یا دختر به ویژه اگر در سنین زیر ۴۰ سالگی بروز کرده باشد.
  2. ابتلای دو نفر یا بیشتر از افراد خانواده مادری یا پدری که حداقل در یکی از آنها، سرطان پستان کمتر از ۵۰سالگی بروز کرده باشد.
  3. چندین نفر از خانواده پدری یا مادی مبتلا به سرطان پستان، تخمدان و یا روده بزرگ باشند.

بعضی ازاختلالات ژنتیکی مربوط به سرطان سینه، منجر به افزایش خطر سرطان تخمدان و سرطان روده بزرگ می شوند. بنابراین در صورت وجود این اختلالات فرد باید از نظر بروز علائم مربوط به این نوع سرطان ها بررسی شده و سالیانه مورد آزمایشات خاص، از جمله سونوگرافی تخمدان و عکسبرداری از روده ها، قرار بگیرد. اما نکته  اینجاست که همان اندازه که توصیه های پزشکی برای خانواده افراد مبتلا به سرطان قابل اهمیت اند، برای افرادی که هیچگونه سابقه سرطان ندارند نیز مهم هستند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *